Als je social media en populaire (yoga)tijdschriften moet geloven, dan is yoga iets wat je doet in speciale, hippe (en dure) yogakleding. Het is iets wat vooral blanke, slanke, flexibele jonge vrouwen doen. Het bestaat uit ingewikkelde houdingen die een hoop oefening vergen, en waar je mooie billen en een strakke core van krijgt. Yoga maakt dat je er goed uit gaat zien.

Voel jij je ook weleens een beetje ongemakkelijk tijdens de yogales omdat je

 

a: niet de juiste legging blijkt te hebben?

b: niet de juiste leeftijd blijkt te hebben?

c: niet de juiste billen/buik/benen blijkt te hebben?

 

Dan kan ik je geruststellen. Yoga is iets heel anders. Soms vergeet het yogawereldje – met al die Instagramyogi’s, dure hippe ecokleding en de nieuwste mandalatattoos – even waar yoga echt over gaat.

 

Waar gaat yoga dan echt over? Meer dan tweeduizend jaar geleden schreef de wijze Patanjali het op Yoga Sutra’s: tot op de dag van vandaag een van de belangrijkste klassieke werken binnen de yogaliteratuur. Patanjali onderscheidt acht onderdelen van yoga, die samen ook wel het Achtvoudige Pad worden genoemd:

 

1 de yama’s: vijf leefregels over omgaan met je omgeving en je medemens, bijvoorbeeld de waarheid spreken (satya) en geweldloosheid (ahimsa).

 

2 de niyama’s: vijf regels voor de omgang met jezelf, zoals goed zorgen voor lichaam en geest (shaucha), soberheid en het betrachten van discipline (tapas).

 

3 asana: houdingen, de fysieke yoga, de bekendste vorm van yoga in het Westen, volgens Patanjali vooral bedoeld om goed te kunnen zitten in meditatie.

 

4 pranayama: ademoefeningen. Prana is het Sanskrietwoord voor levensenergie. De prana wordt gedragen door de adem. Vandaar dat de adem – en ademoefeningen zo’n grote rol spelen bij yoga (en meditatie).

 

5 pratyahara is het terugtrekken van de zintuigen zodat de eindeloze stroom van prikkels uit de buitenwereld je minder afleidt en je je meer kunt richten op wat er bij jou vanbinnen gebeurt.

 

6 dharana is het richten van de aandacht op een specifiek punt: ‘eenpuntige aandacht’, of concentratie. Bijvoorbeeld de adem, maar het kan net zo goed je grote teen zijn. Als het maar werkt voor jou.

 

7 dhyana is meditatie. In deze staat dwalen je gedachten niet meer af en ben je volledig gefocust.

 

8 samadhi ‘de eenpuntigheid van de geest’: een toestand waarin eenheid en heelheid worden ervaren. Hier komen de zeven voorgaande onderdelen van het Achtvoudige Pad samen.

 

Valt het je op dat Patanjali niets zegt over welk merk legging je moet dragen? Ik durf ook te betwijfelen of hij zich druk maakte over een strakke core. De nadruk ligt in de Yoga Sutra’s ook niet zozeer op de fysieke vorm van yoga, maar op een allesomvattende levenswijze: het geheel is groter dan de losse delen. Alle aspecten van die levenswijze zijn met elkaar verbonden en kunnen ook niet zonder elkaar.

 

Natuurlijk is het helemaal ok als je je vooral richt op de fysieke yogabeoefening. Voel vooral geen druk om alle onderdelen van het Achtvoudige Pad te móeten volgen. Asana beoefenen bij een goede docent, en met de juiste intentie, is een waardevol geschenk aan jezelf en een eerste stap op de weg naar binnen. Kijk gewoon wat – en waar – yoga je brengt. Er zijn altijd leraren die je meer kunnen vertellen over het Achtvoudige Pad, mocht je meer willen weten.

 

Dus lieve yogi’s, de volgende keer als je tijdens een yogales het idee krijgt dat je niet de juiste outfit hebt, of de juiste buik/billen/benen, weet dan dat het daar helemaal niet om gaat. Durf je eigen weg te gaan in de yoga. Natuurlijk is een mooie legging heel fijn en voelt het lekker om er goed uit te zien.

Maar weet dat er meer is. Veel meer.

 

 

Gilleske Kreijns

 

Burn-out komt steeds vaker voor. Volgens het CBS heeft een op de zeven Nederlandse werknemers burn-outklachten (2015). Je zou het een epidemie kunnen noemen. Dat merken we ook in onze yogapraktijk. Maar wat is nu eigenlijk een burn-out? En hoe kan yoga helpen?

 

Burn-out is de naam van een aandoening waarbij de patiënt fysiek, emotioneel en mentaal uitgeput is. Het komt vaak voor bij mensen die een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebben. Of mensen een hoge mate van bewijsdrang: ze willen het perfect doen. Er zijn veel symptomen waaraan je een burn-out kunt herkennen. Ik noem een aantal van de meest voorkomende:

 

Psychische burn-outsymptomen

• Concentratieverlies
• Angst- en paniekklachten
• Geheugenproblemen
• Gevoel van machteloosheid
• Neerslachtig
• Nergens zin in hebben
• Gevoelens van onzekerheid
• Neiging tot verslaving

Lichamelijke burn-outsymptomen

• Slapeloosheid
• Gevoel van uitputting
• Nek- en schouderpijn
• Spanning in de buikstreek
• Hoge ademhaling
• Snel moe of grieperig
• Darmproblemen
• Hartkloppingen

De combinatie van symptomen verschilt van persoon tot persoon, maar bijna altijd staan lichaam en geest continu in de vijfde versnelling. En burn-out wordt meestal pas opgemerkt in een vergevorderd stadium. Lichaam en geest geven signalen af dat het ‘op’ is. Dat kan zijn in de vorm van een totaal gebrek aan energie, hartkloppingen krijgen bij de gedachte aan werk of extreme slapeloosheid en piekeren.

Hoe helpt yoga?

Verschillende aspecten van yoga sluiten perfect aan bij het herstellen van een burn-out, en het voorkomen van een volgende.

Lichaamsbewustzijn

Burn-out-patiënten hebben de neiging om de signalen van hun lichaam te negeren. Of zelfs helemaal niet te voelen omdat ze in hun hoofd zitten. Het lichaam wordt niet meer gevoeld omdat de patiënt compleet in beslag wordt genomen door wat er zich afspeelt in zijn hoofd. Bij yoga leer je je lijf weer te voelen: de plekken van spanning, de plekken van ontspanning. Helpt om beter naar je lichaam te luisteren en signalen van stress eerder op te merken. Je grenzen leren kennen.

Adembewustzijn

Yogabeoefening draait om de adem. De adem bij burn-outpatiënten is vaak oppervlakkig, hoog. Dat heeft te maken met de stress-stand waarin lichaam en geest verkeren tijdens een burn-out. Het wordt ook wel de vecht-of-vluchtreactie genoemd. In bepaalde extreme situaties een heel nuttige reactie, bijvoorbeeld als een sabeltandtijger op het punt staat je te bespringen. Maar niet als je achter de pc zit. Yoga helpt je om je bewust te worden van de adem. Zo voel je sneller wanneer je overspannen bent en kun je op tijd bijsturen. Ook weer een vorm van je grenzen leren kennen en respecteren.

Bewust ontspannen

Bij yoga leer je bewust ontspannen. Lichamelijk, maar ook geestelijk. Dat is iets wat mensen die een burn-out hebben, niet (meer kunnen). Met de hulp van een goede docent wordt het veel makkelijker. En het is iets dat makkelijker wordt naarmate je vaker oefent. Diepe ontspanning heelt de schade die is ontstaan op geestelijk en fysiek niveau. Het verbetert de kwaliteit van de slaap. Het zorgt ervoor dat het lichaam uit de stress-stand gaat. Je leert als het ware om jouw uit-knop te vinden.

Zelfkennis door aandacht

Als je de aandacht richt op wat er gebeurt in je hoofd, bijvoorbeeld tijdens een meditatie of een ontspanning, leer je langzaam maar zeker je patronen kennen. Het stemmetje in je hoofd dat zegt dat je gewoon wat harder moet werken als je het al druk hebt. Het zorgen maken over deadlines of resultaten. Of een paar glaasjes wijn nemen om dat onrustige gevoel te verdoven als je thuiskomt na een dag hard werken. Die zelfkennis geeft je de kans om je patronen te veranderen en zo een burn-out te voorkomen.

Yoga kan dus veel betekenen voor mensen die herstellende zijn van een burn-out. Zeker in combinatie met een goede coach of psycholoog. Zowel privéles als groepsles werken heel goed. Mocht je bij Yogaya willen langskomen: stuur vooraf even een mailtje, of vertel de docent even kort wat je klachten zijn.

Gilleske Kreijns, yogadocent bij Yogaya

Bronnen:

Cbs.nl

Mayoclinic.org

Wikipedia.org

Psychologytoday.com

Jongburnout.nl