De kunst van het loslaten
In onze yogalessen nodigen we je vaak uit om los te laten. Dit blijkt vaak minder makkelijk dan het klinkt, want hoe kun je loslaten als je niet weet wat je vasthoudt?!
Hoe meer ik met mensen werk, des te meer ik erachter kom dat we allemaal houden van vasthouden. Dit geeft een gevoel (illusie?) van controle op onszelf en het leven. We houden van alles vast, ga maar eens voor jezelf na…
Als ik naar mezelf kijk, dan vallen eerst de meest duidelijk zaken op. Zoals dat ik specifieke situaties vasthoud die op het werk zijn voorgekomen. Een vervelende opmerking van een collega of een zeer emotioneel coachingsgesprek. Ik merk dan dat er een bepaald gevoel blijft hangen, wat ik zo een hele dag bij me kan dragen en dat ik dan met mijn hoofd probeer op te lossen door erover te blijven malen. Een ander duidelijk voorbeeld is een ruzie met mijn vrouw. De ruzie is al lang voorbij, maar nog steeds echoot de impact van wat ze heeft gezegd na in mijn systeem. Dit maakt dat je systeem belast wordt, terwijl je alweer met heel andere dingen bezig bent.
Dit zijn de gevoelens en gedachten die ik met me meedraag en die redelijk aan de oppervlakte liggen. Wanneer ik aandachtiger en iets langer kijk, worden steeds subtieler dingen die ik vasthoud zichtbaar. Dan merk ik dat onderin de spreekwoordelijke ‘rugzak’ die ik met me meedraag, nog veel meer heb liggen. Het zijn dingen die zich op de achtergrond en in de schaduwen van mijn bewustzijn afspelen.
Ik houd bijvoorbeeld vast aan allerlei plaatjes en concepten die ik heb over mijzelf en het leven. Een plaatje dat ik van mezelf ken, is dat mijn lichaam zwak is. Ik heb flink wat lichamelijk klachten gehad de afgelopen tien jaar en nog steeds maken ze onderdeel uit van mijn leven. Dit heeft bij mij een plaatje/geloof doen ontstaan dat mijn lichaam zwak is. Stiekem belast dit beeld van mijzelf me nog meer dan de lichamelijke klachten zelf. Er zijn namelijk ook genoeg momenten waarop mijn lichaam vitaal en krachtig voelt. Door mij te identificeren met het plaatje: ‘mijn lichaam is zwak’ ondermijn ik mijzelf en mijn lichaam. In de psychologie (specifieker de Rationeel Emotieve Therapie) noemen ze dit ook wel belemmerende overtuigingen. We zitten er als mensen vol mee en als je hier (zelf)onderzoek naar doet, dan wordt een heel construct van belemmerende overtuigingen zichtbaar, die je elk moment en elke dag met je meedraagt en vasthoudt.
Tijdens yoga oefenen we in het zien van wat er is. Door belemmerende overtuigingen, plaatjes en concepten te herkennen, neemt de macht die ze over ons hebben af. Dit is het tegenovergestelde van wat we normaal doen, want dan hebben we de neiging om er juist niet naar te kijken of er zelfs van weg te kijken. Tegelijkertijd hebben we deze concepten en plaatjes over onszelf en de wereld als ‘waar’ aangenomen, met als gevolg dat ze automatisch ons gedrag en handelen beïnvloeden zonder dat we het in de gaten hebben.
Het vermogen om duidelijke en helder te zien zit in ons allemaal. Het vindt plaats wanneer je zonder oordeel in dit moment waarneemt wat er is. Het gaat dus om jouw ervaring van dít moment, waarbij de ervaring zich mag openbaren, zonder dat je het invult met concepten en plaatjes en overtuigingen die je vasthoudt. Indien je hiermee gaat experimenteren, zul je merken dat de plaatjes en concepten waar je zonder meer in geloofde, niet blijken te corresponderen met de ervaring.
Als ik bijvoorbeeld bewust mijn lichaam ervaar in dit moment, merk ik dat mijn lichaam vitaal en krachtig is, zelfs als er ook een lichamelijke klacht aanwezig is. Op die manier leer ik dat de overtuiging, ‘mijn lichaam is zwak’, niet waar is en ontstaat er ruimte om mijn lichaam te ervaren zoals dat werkelijk is in dat moment. Als zoiets gebeurt laat je een oude overtuiging over jezelf of de wereld los en draag je de ballast niet meer mee. Het loslaten van aannames en oude overtuigingen maakt je een ontspanner en vrijer mens.
Om het bovenstaande praktisch te maken, wil ik jullie allemaal uitnodigen om in de yogalessen die je volgt open te staan voor de ervaring in het moment. Ook als je dan opmerkt dat je eigenlijk heel veel vasthoudt en dat je deze last voelt in je schouders en rug of dat je opeens merkt hoe moe je eigenlijk bent. Blijf dan uit het oordeel dat je je niet zo mag voelen of dat het slecht of zwak is. Sta toe dat je voelt hoe je vasthoudt en wat voor lichamelijke effecten het heeft. Wanneer je deze confrontatie en mogelijk (licht) ongemak kunt accepteren, ontstaat er de mogelijkheid om los te gaan laten. En zoals met alles: oefening baart kunst. In dit geval de kunst van het loslaten.
Chris Kleinschmidt – Yogadocent bij Yogaya Yogaschool
